Tedarik zinciri yönetimi, entegre lojistik zincirlerinin geliştirilmesi ve yönetimini ifade eder. Modern çözümler yalnızca şirket içinde geçerli olmakla kalmaz, aynı zamanda değer zincirinin tamamına da yayılır. Ham madde ve malzemelerin tedarikinden, şirketteki üretime ve son müşteriye kadar tüm organizasyon incelenir.
SCM'nin hedefi her zaman iş süreçlerinin verimliliğini artırmaktır. Bu, diğer hususların yanı sıra tutarlı bir bilgi akışı yoluyla başarılabilir. SCM yazılımı, ilk adımda gelen teslimatlar, üretim durumu ve teslimat tarihlerine ilişkin çok sayıda veriyi kaydederek şirketlerin verimlilik kazanmasına yardımcı olur. Bu durumda, sürece katılanlar arasındaki iletişim büyük ölçüde otomatikleştirilebilir.
Tedarik Zinciri Yönetimi (SCM) Nedir?
Tedarik zinciri yönetimi terimi ilk olarak 1981'de kullanıldı ve o zamandan beri önemli ölçüde gelişti. Bilimde tek tip bir tanım olmamasına rağmen, SCM temel olarak her zaman aşağıdaki yönleri ifade eder:
Ağ
SCM, şirketlere tek başına değil, tam bir değer zinciri olarak bakar. Ham madde üreticisinden ham maddeyi işleyene ve fiili üreticiden son müşteriye kadar tüm tedarik zinciri küresel olarak izlenir. Çünkü (dolaylı olarak) sürece dahil olan herkes birbirine bağımlıdır.
Amaç
SCM'nin amacı iş süreçlerinin verimliliğini artırmaktır. Bu da (diğer şeylerin yanı sıra) düzgün bir bilgi akışıyla mümkündür. Örneğin, ham madde işleyicileri üreticinin ilgili ara ürünlere ne zaman ihtiyaç duyduğunu tam olarak bilirse, bunlar tam zamanında teslim edilebilir. Bu, sürece dahil olan herkesin depolama maliyetlerinden tasarruf ettiği ve bağlı sermayeyi azalttığı anlamına gelir.
Koordinasyon ve Entegrasyon
Tedarik zinciri yönetiminde en önemli anahtar kelimelerden ikisi koordinasyon ve entegrasyondur. Bunlar şirket içi süreçlere değil, tedarikçiler, üreticiler ve son müşteriler arasındaki arayüzlere yöneliktir. İlgililerin faaliyetlerini birlikte koordine etmeleri ve belirli koşullar altında yeni süreçleri entegre etmeleri gerekmektedir.
SCM Yazılımı Ne İçin Kullanılır?
İlk bakışta bile SCM'nin modern yazılım çözümleri olmadan gerçekleştirilemeyeceği anlaşılıyor. Sürece katılanlar arasındaki iletişime duyulan ihtiyaç çok büyük. Şirketler SCM yazılımını kullanıyorsa bunun iki temel özelliği veya işlevi vardır:
1. İşlevsel Özellik
Sistemler, şirketler arası tedarik zincirini modellemek ve simüle etmek için farklı yazılım işlevleri sunar. Aynı zamanda tedarik zincirindeki miktarlar, tarihler ve kapasiteler sadece planlanmakla kalmaz, aynı zamanda optimize edilebilir. Buna ek olarak, SCM yazılımı, büyük ölçüde otomatikleştirilebilen, sürece dahil olan herkes arasında bilgi dağıtma görevini üstlenir. Örneğin, üreticinin satın alma departmanından gelen talepler otomatik olarak tedarikçiye iletilir, bunun üzerine üretim departmanının zaten ilgili bir siparişi vardır.
2. Mimari Özellik
SCM sistemleri diğer uygulama sistemlerine açık arayüzler sağlamak üzere tasarlanmıştır. Bu, ERP, malzeme yönetimi veya depo yönetim sistemlerinden gelen verilerin merkezi olarak tek bir yerde bir araya getirilebileceği anlamına gelir. Bu, özellikle tedarik zincirinin tamamı göz önüne alındığında önemli bir husustur. Deneyimler, farklı şirketlerin iç süreçleri izlemek, yönetmek ve optimize etmek için farklı yazılım çözümleri kullandığını göstermiştir.
Yazılım Sağlayıcıları Arasında Farklı Odak Noktaları
Bir SCM sisteminin ayrıntılı olarak hangi görevleri üstleneceği her zaman özel yazılıma bağlıdır. Bazı yazılım çözümü üreticileri özellikle tedarikçilere ve satın alma yönetimine odaklanmaktadır. Diğer sağlayıcılar ürün döngüsü veya taşıma optimizasyonu konusunda uzmanlaşmıştır. Bazı durumlarda sektöre özel çözümler kullanılırken bazı durumlarda sektörler arası araçlar kullanılır.
SCM sistemlerinin bir diğer grubu ise komple paketler halinde sunulan yazılım çözümleridir. Tedarik yönetiminden nakliye yönetimi ve sevkiyat takibine, sipariş işlemeden kalite yönetimi ve süreçlerin değerlendirilmesine kadar bu araçlar tüm işlevleri sunar.
İpucu: Şirketler SCM yazılımını her zaman gereksinimlerine göre seçmelidir. Şirket büyük bir son müşterinin tedarikçisi olarak mı çalışıyor? Şirkete birden fazla tedarikçi mi yoksa yalnızca bir tedarikçi mi tedarik ediyor? Sürece dahil olan diğer taraflar hangi çözümlerle çalışıyor? İhtiyaçlara dayanarak şirket için en verimli SCM çözümü seçilebilir.
Verimli SCM Neden Bu Kadar Önemli?
Şirketler artık yalnızca iç yapılara değil aynı zamanda daha üst düzey tedarik zincirlerine de bakarsa, bu dört temel avantajı da beraberinde getirir:
Teslim Edilebilirlik: Tüm tedarik zinciri boyunca şeffaflık ve sürekli bilgi akışı nedeniyle teslimat güvenilirliği önemli ölçüde artırılabilir. Bu nedenle SCM yazılımı sayesinde gereksiz siparişlerin sayısı da azalmaktadır.
Kırbaç Etkisi: Kırbaç etkisi lojistikte kötü bir şöhrete sahiptir. Siparişler ve stok seviyeleri hakkındaki bilgilerin, tedarik zincirinin birden fazla seviyesinden geçerken giderek daha fazla bozulduğunu belirtiyor. Bilgi tedarik zincirinin yukarılarına doğru ilerledikçe, küçük çarpıklıklar bile sonuçta büyük tutarsızlıklara neden olur. Bu etki, SCM yazılımı kullanılarak en aza indirilebilir; sonuçta bilgi, tedarik zinciri boyunca büyük ölçüde otomatikleştirilmiş bir şekilde akar. Ayrıca süreçte yer alanlar, sapma durumunda doğrudan sürece müdahale edip soru sorabiliyor.
Sipariş İşleme: Müşteri teslimatına kadar tüm ara aşamalarla birlikte satış ve tedariki birbirine bağlayarak siparişler çok daha hızlı bir şekilde işlenebilir. Çünkü SCM hem dahili hem de harici manuel iletişim gereksinimlerini azaltır.
Stok Seviyeleri: Tedarikçiler ve müşterilerle yakın koordinasyon sayesinde şirketteki stok seviyeleri önemli ölçüde azaltılabilir. SCM sayesinde ürünler doğrudan tüketilmekte ve bitmiş ürünler anında müşteriye gönderilmektedir. Bu, yalnızca depolama maliyetlerini düşürmekle kalmaz, aynı zamanda bağlanan sermaye miktarını da önemli ölçüde azaltır.
SCM ve ERP Birleştirilebilir mi?
SCM'nin ERP çözümlerine arayüzler sunduğundan daha önce bahsetmiştik. Aslında her iki yazılım çözümü de ideal olarak birbiriyle birleştirilebilir. ERP ayrıca bütünsel bir yaklaşım benimser, ancak farklı lokasyonlar dahil edilebilse de tek bir şirkete odaklanır. ERP çözümü, örneğin mevcut gelen siparişler, teslimat süreleri, kapasiteler veya plandan sapmalar hakkındaki bilgilerin bir araya getirildiği merkezi bir veri tabanı oluşturur.
SCM aracılığıyla tüm tedarik zinciriyle pratik olarak senkronize edilebilen tam da bu veri tabanıdır. Bir örnek: ERP sistemi aracılığıyla son müşterinin bir teklifi kabul ettiğini bildiren satış raporları. Hem satın alma hem de üretim detaylar hakkında otomatik olarak bilgilendirilebilmektedir. Şirketin tedarikçisi, SCM yazılımı aracılığıyla gereksinimler (miktar, kalite, son teslim tarihleri) konusunda doğrudan bilgilendirilir. Bu, ürünler üreticinin deposunu tıkamadan ürünleri tam zamanında teslim edebileceği anlamına gelir.
Sonuç: Verimli SCM, Açık Rekabet Avantajları Yaratır
SCM, değer zincirinin tamamı boyunca çalışır ve tedarikçileri, üreticileri ve son müşterileri birbirine bağlar. Modern yazılım çözümleri sayesinde sürece dahil olan herkes stok seviyelerini azaltabilir. Üreticiler siparişleri çok daha hızlı işliyor ve bu da onlara açık rekabet avantajı sağlıyor. Özellikle kapsamlı SCM şirketin dahili ERP'sine bağlandığında şirketler son derece verimli bir iletişim ve veri tabanı oluşturur.
